xoves, 30 de xuño de 2016

Por Pontevedra...

Tiven o impulso de ir hoxe a Pontevedra. Sabía dunha nova exposición dedicada a Castelao, e non defraudou, porque ten moita documentación, de tal maneira que tes que ir devagariño, con calma. O museo está aberto todo o día así que hai tempo.

A expo está no último edificio aberto, o máis próximo á zona do río Lérez, nunha das saídas da zona monumental, cada día máis peonil. Fala da estadía de Castelao á Pontevedra nun ano mítico, o da creación na rúa do rego da auga da Coruña das Irmandades da Fala, que tería máis grupos en Galicia, Pontevedra sinaladamente, un foco de creación cultural. Cando Castelao chega, intégrase tanto na vida cultural e logo política que participa na primeira película galega (muda) galega, "Miss Ledya" e despois fará de todo na vila do Lérez: investigacións arqueolóxicas, moitas caricaturas, murais para os cafés do centro, deseños de publicacións da intelectualidade da vila e da época, creación do Museo do que estamos falando, creación do Seminario de Estudos Galegos... Castelao escribe, moito, ós amigos e tamén debuxa e debuxa moito obras de arte que vai encontrando e escenas típicas da sociedade da época...

martes, 28 de xuño de 2016

El castro de Pastoriza...

En tiempo libre siempre aprovechas para repetir acciones que te han gustado o para explorar caminos nuevos... Nunca mejor dicho, porque un camino inexplorado por mí, aunque sabía de su existencia, me llevó a un castro que ha sufrido una ruptura por ignorancia y por hacer labores agrícolas sin tener cuidado. Este castro es el de Pastoriza, en Arteixo, al subir por Borroa e ir por el camino rural que va al santuario mariano de esa zona.

Este castro está cerca de una joyita medioambiental, el parque de Monticaño, con unas excelentes vistas de Punta Langosteira, Suevos y el Puerto Exterior de Arteixo (porque está en este municipio, no en el mío, A Coruña).

xoves, 23 de xuño de 2016

O aburrimento...

O aburrimento pode ser o principio de novos camiños que nunca te atreviches a encetar... ou quedar pechado en ti mesmo e caer en vicios...

xoves, 16 de xuño de 2016

"Abrindo horizontes"

Por segunda vez visitei hoxe, preto da unha da tarde, con máis calma, a exposición que hai desde o día 14 deste mes chuvioso no Quiosco Alfonso da grande explanada dos xardíns de don Casto Méndez Núñez, a exposición "Abrindo horizontes - abriendo horizontes", con fotos da colección particular de don Valentín Mendía, funcionario e fotógrafo profesional. A base da colección foi editada por Xerais para o seu calendario de 2016. Aquí están ampliadas e complementadas con bandos e mapas.

Para min foi instrutivo aprender que Rubine, a vía que achega á Praza de Pontevedra, antes se chamaba "calle de Riazor", que "Louzás" foi deturpado en "Lonzas" e que Conchiñas tiña manancial e tuberías subterráneas. Tamén deprendín que o topónimo do polígono do Ventorrillo en 1885, era Grela, que delimitaba unha pequena parcela ou aldea e de que "Gramela" aparece en dúas ocasións como "Ramela" (¿será un erro?).

Nunha visita guiada do domingo día 19, ás 12:30 hs., aprendín que don Valentín tiña un grande dominio técnico, porque as fotos, pequenas, puidéronse ampliar para esta exposición e a nitidez non perdeu nadiña. Un detalle: na foto da estación de ferrocarril do Norte da zona da Gaiteira-Corte Inglés un pequeno punto converteuse coa ampliación nun reloxo que detalla as catro da tarde dese día. Aínda que cambiou moito esa zona, pódese recoñecer pola ponte da rúa do Río de Monelos (Parque Europa) e polo derrubado Parque de San Diego. Don Valentín non fotografaba en determinadas ocasións para gañar cartos, porque inmortalizaba obras, nas que se ve o antigo e o moderno, na época do derrubamento da antiga muralla que rodeaba toda a cidade, por exemplo na zona da praza de Ourense (Garás naquela época), o paso á conversión nunha cidade moderna con tódolos adiantes dunha grande urbe.

mércores, 15 de xuño de 2016

luns, 13 de xuño de 2016

Feliz día de San Antonio de Padua

Hoxe é o patrón da miña parroquia católica. Un día grande para unha parroquia que chegará en xullo ás vodas de ouro. San Antonio foi implacable coa usura e coa explotación e sempre tentou ser auténtico na súa fe, aínda que isto lle supuxese perder seguridades (a cela dun convento) e expoñerse ó martirio e á falta de domicilio fixo.

sábado, 11 de xuño de 2016

Nuevos nombres para vías coruñesas

En los periódicos del jueves salió que la Comisión de Honras iba a estudiar y aprobar ese mismo día nuevos nombres para vías de A Coruña. Alguno apuntó en internet con acierto que el nuevo barrio del Ofimático, una zona de la antigua Elviña, ahora con una o dos casas, iba a necesitar nombres. Aún quedan por Coruña "travesías de" y "perpendiculares". Incluso en A Gaiteira hay primera y segunda travesía de A Gaiteira.

Hay buenos criterios, como nominar con nombres de coruñeses, fallecidos (para que no pueda afectar sucesos de su vida a la conservación del nombre: calles perdidas por colaboración en atentados a los derechos humanos y a la legislación democrática) y reconocimiento de mujeres, para compensar la poca presencia en el callejero.

Hay una persona citada que ya tiene presencia en la ciudad (después al día siguiente varios periódicos hicieron constar este dato): el pintor Urbano Lugrís, que pintó grandes murales en establecimientos hoteleros y empresas (el Vecchio de la calle Real). Está en Vioño, al lado del Instituto que lleva su nombre, paralela a la calle de la fábrica de la Estrella Galicia, que lleva el nombre de su fundador. Y ya que hablamos de Vioño, es pena que los topónimos de A Infesta y de la Viña del Peluquero no se hayan conservado en la vía pública (nombres dedicados a la Revolución Francesa, incluso el invasor Napoleón, y nombres ilustres de la ciencia).

venres, 10 de xuño de 2016

Por Xubia d'Abaixo... (Coruña)

Como xa levo unhas cantas entradas por rutas que fago por Coruña e inmediacións, decidín pór unha etiqueta máis, máis propia: "paseos", porque iso son, rotas que un fai no seu tempo de lecer, non só polas rúas urbanas e polos camiños rurais do municipio (tamén polos parques, aínda que estes os teño abandonados unha miguiña).

Comprenderase que a extensión da camiñada depende do estado de ánimo, das ganas, das forzas... O outro día limiteime a Nelle, Catro Camiños e toda a Avenida de Oza (antiga General Sanjurjo) ata chegar á zona da praia e do sanatorio de Oza e despois volver... Se se segue despois da Avenida de Oza e se continúa pola rúa do Sanatorio e se continúa por abaixo (onde estaba a mítica Pachá e hoxe pechada a cal e canto) descóbrese un camiño e casas pequenas e acolledoras, de estética mariñeira, porque está na beira da ría e da liña do ferrocarril. As máis aínda conservan a estética de antano, máis ou menos deterioradas, dependendo dos donos, pero conservan o encanto desta zona apartada que pouca xente coñece porque adoita ir por arriba (Pasaxe, zona dos hospitais de adultos e de nenos) e non é unha zona moi concorrida. Sáese ascendendo por unha costa que leva directamente ó Materno (o Hospital grande, o antigo Juan Canalejo, está nas Xubias d'Arriba, de aí a distinción de "Abaixo", pegado ó parque de Eirís e ó Castrillón, zona da praza de Pablo Iglesias, o fundador do PSOE).

mércores, 8 de xuño de 2016

Cielo estrellado...

Ayer, como hoy, como por donde vivo, hay muy buen tiempo, las noches son claras y las estrellas fulgen (si no hay contaminación lumínica). Yo vivo en un piso elevado, por eso puedo ver las estrellas y los dibujos que nos enseñan en el Planetario de la Casa de las Ciencias (si podéis, id alguna vez. Por la consumición de una cafetería, podréis ver una hora de deleite visual). Pero esta visión maravillosa depende de las zonas. 

Ya hablé en otoño de la contaminación lumínica de la Travesía de Meicende (Arteixo). El miércoles pasado di un paseo bastante largo por la zona de la costa que baña Coruña y, al llegar a la Torre, decidí continuar por la zona de Punta Herminia, el Cementerio Moro (ahora Casa de las Palabras) y el Campo da Rata, es decir, Adormideras o Durmideiras. La zona que está junto al Hotel, poco antes de la playa de San Amaro, tiene pocas farolas, así que el cielo estrellado se podía ver en todo su esplendor, más o menos, porque yo no dejaba de estar cerca de una urbanización. Después, siguiendo por Pelamios, hacia el Dique de Abrigo, frente a la parte trasera del Cementerio de San Amaro (los coruñeses me entienden, y los que no lo son pueden, si lo desean, para conocer mejor esta zona, buscar en Google Maps o en un plano tradicional de papel), si había farolas estropeadas, se distinguían mejor las estrellas. A lo lejos, el faro de Mera en Oleiros...

martes, 7 de xuño de 2016

Unha peli interesante...

Hoxe vai de cine. Onte, ó rematar de traballar e tomar algo por aí, no xornal batín cunha peli interesante próxima onde estou e con posibilidades de baixar por chegarme o tempo.

"El olivo". Atrae porque é un tema pouco usual nos cinemas: a ecoloxía. É tamén unha peli española, de Icíar Bollaín. Moi enraizada no interior de España, o rural valenciano, pegado á costa das grandes construcións que crebaron deseguido (diso tamén fala a peli, dos pelotazos, do diñeiro doado e do desexo de fuxir da dureza do traballo na natureza). Trata un tema case inédito no cinema (e iso é de agradecer): a merca de árbores centenarias, sobre todo os que están asociados a tradicións -o sagrado que é a oliveira- moi sensibles, para sacalos do seu entorno natural e poñelos de decoración en casas e empresas. Coma os hórreos por estes lares, que os sacan do seu entorno, onde teñen sentido porque explican a historia do lugar e da poboación, e os poñen de adorno en grandes áreas comerciais e empresas (estou pensando na Coruña no Continente de Lavedra e na Refinería de Meicende, por exemplo).

domingo, 5 de xuño de 2016

Rutas por Coruña...

A veces pensamos que para viajar tienes que cruzar la provincia o cogerte el bus o el tren (este último medio de transporte es el que me gusta usar últimamente en exclusiva) y recorrer mucha distancia. Eso es cierto, pero también lo podemos hacer dentro de nuestro municipio y nuestro área metropolitana. Un día, después de volver de Santa Cristina y volver, ya de noche, por Alfonso Molina, descubrí, por la acera de Begano (la fábrica de la Coca-Cola del municipio), la subida hacia el alto de Zapateiro, que lleva a colegios diversos concertados y privados, de distintos estilos (laicos, religiosos, ingleses, gallegos), los chalés con calles de nombres de ciudades europeas (como en Fontiñas de Santiago de Compostela) y los dos desvíos a las facultades (el clásico de Arquitectura y el nuevo de Filoloxía), casi en la frontera con Culleredo.

De hecho acabé en Culleredo, en una pequeña urbanización de chalés adosados, todos iguales, obligatoriamente (por orden de la Comunidad de Vecinos) y rúas con nombres de ideales hermosos republicanos franceses que también son la base de cualquier sistema mínimamente justo (Liberdade, Democracia, Fraternidade). Caminando, caminando, con buen tiempo, me metía ya por vías pequeñas y por zona rural. Sólo sabía que estaba en Culleredo, pero hasta después de una buena distancia no me di de cuenta de que estaba en Rutis, cerca de Vilaboa, en cuya avenida principal acabé desembocando. Esa vía llevaría directamente al punto de partida (el Pasaje), Culleredo y Oleiros a la salida de Coruña...

venres, 3 de xuño de 2016

Teatro e máis teatro...

Xa anunciara que hoxe e mañá, no Centro Ágora do Ventorrillo-Mariñeiros, haberá adaptación teatral de textos de Cunqueiro. Normalmente este grupo de teatro facía unha soa representación por curso, pero este ano animáronse a sacar dúas (unha en castelán na metade do ano, xa representada, "Yerma", e outra que poñen en escena por primeira vez, e non é unha obra teatral, senón unha adaptación ó escenario de textos do escritor mindoniense). Iso demostra que este grupo está consolidado e aumentan o nivel de traballo e exixencia.

Onte, á primeira hora da tarde, cun sol luminoso e que afuxentaba as depresións, achegueime ata a zona antiga e primeira do municipio, á casona da Condesa, doada para sé da Real Academia Galega, para unha actividade mensual que a Casa-Museo da Pardo Bazán pon tódolos primeiros xoves de mes (con xuño xa rematan, porque no verán pasan á xornada única de mañá para as visitas á planta das habitacións da escritora), con formato de encontro informal con distintos temas e estilos. Hai uns meses, se non me falla a memoria, asistira á posta en escena do Grupo Valacar, do actor Lino Braxe, "a pelo", só coa voz e cos xestos. Onte, por ser fin de curso, representouse no salón de actos, pero foi o mesmo formato, con escenificación de textos dun dos fundadores sobre a guerra de Bosnia e diversos textos de autores consagrados que empregan para os exercicios da Escola Dramática, traducidos todo ó galego, porque teñen a gala o emprego do galego para calquera texto, estilo e autor.

xoves, 2 de xuño de 2016

mércores, 1 de xuño de 2016

Rexistro histórico...

Estou comprobando cómo este blogue vai datando acontecementos da miña vida dos que me gustaría saber cándo se fixeron e a descrición sentimental e persoal de cada un deles... Iso está ben, tamén está ben que exprese a miña personalidade e a miña identidade, espero que non aburra e abra portas...

¡Salta!

Esta peli é unha obra mestra. Veño de ver agora un dos sitios clave do argumento. Rodada principalmente na Coruña, presenta os mundos da xer...